AA, Darphane Müzesi'ndeki Cumhuriyet'in ilk dönemine ait paraları görüntüledi

Anadolu Ajansı, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün Balmumcu'daki binasında yer alan müzede sergilenen Cumhuriyet'in ilk dönemine ait paraları görüntüledi.

Ekonomi 27.10.2023, 11:48 27.10.2023, 16:49

Darphane Müzesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı kapsamında kapılarını Anadolu Ajansına açtı.

Antik Yunan'dan Orta Çağ Avrupası'na, Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e kadar yaklaşık 13 bin eserin bulunduğu müzede, çok kıymetli para, madalya ve nişanlar yer alırken, Atatürk dönemine ait banknotlar da dikkati çekiyor.

1467 yılında kurulan ve önceleri Darphane-i Amire olarak adlandırılan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün müzesinde Atatürk dönemine ait Osmanlıca, Fransızca ve Türkçe yazıların bulunduğu banknotlar, ziyaretçileri, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarına götürüyor.

Cumhuriyet dönemi ilk banknotlar Londra'da basılıyor

Cumhuriyet'in ilk 15 yılına ait kağıt paralar arasında, Fransız matbaa şirketi Thomas De La Ruse Company tarafından 1925'te Londra'da basılarak Ankara'ya gönderilen Osmanlıca ve Fransızca yazılı banknotlar yer alıyor. Bu paralar, Atatürk'ün emriyle basılan ilk banknotlar olarak dikkati çekiyor.

1925 sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen "Mevcut Evrak-ı Nakdiyenin Yenileriyle İstibdaline Dair Kanun" ile basılan Türkiye Cumhuriyeti'nin banknotları arasında 1 lira, 5 lira, 10 lira, 500 lira ve 1000 liralık banknotlar bulunuyor.

Banknotların en üstünde Osmanlıca olarak Türkiye Cumhuriyeti yazarken, Maliye Vekili Mustafa Abdulhalik imzalı bu paralar Ali Sami Boyar tarafından tasarlanan 1. emisyon banknotlar olarak öne çıkıyor.

İlk banknotlar, üzerlerindeki farklı fotoğraflarla dikkati çekiyor

Harf Devrimi öncesi basılan 1. emisyon paralar, üzerlerindeki farklı fotoğraflarla dikkati çekiyor.

1 Türk lirasının ön yüzünde 1. TBMM Binası, Ankara Kalesi ve kara sabanla çift süren bir köylünün fotoğrafı yer alırken, arka yüzünde eski başbakanlık binası bulunuyor.

5 liranın ön yüzünde kurt figürü, arka yüzünde ise Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde bulunan ve 1922 yılında Anadolu Selçuklu sultanlarından I. Alaeddin Keykubad adına Kızılbey tarafından yaptırılan Akköprü yer alıyor.

10 liranın önünde kurt figürü, arkasında Ankara Kalesi'nden bir kare bulunuyor.

100 liranın ön yüzünde Atatürk portresi, arka yüzünde ise Anadolu'dan bir köy resmi kullanılıyor.

500 liranın önünde Sivas Gök Medrese, dış yüzünde ise Sivas'tan genel bir fotoğraf yer alıyor.

Banknotların en büyüğü olan 1000 lirada ise ön yüzünde hilal içerisinde Atatürk portresi, dış yüzünde Sakarya demir yolu hattı bulunuyor.

Para basma yetkisi TCMB'ye geçiyor

Darphane Müzesi'nde 1928 Harf Devrimi sonrasında basılan 2. emisyon kağıt paraların replikaları da yer alıyor. 3 Ekim 1931'de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) kurulmasıyla para basma yetkisi Osmanlı Bankasından TCMB'ye geçiyor.

Merkez Bankasının piyasaya sunduğu ikinci emisyon kağıt paralar sadece Türkçe Latin harfli olarak tasarlanıyor ve 15 Ekim 1937'de piyasaya sürülüyor. Bu tarihte piyasaya sürülen 5 liralık banknot Türkiye Cumhuriyeti'nin Latin harfleriyle basılan ilk kağıt banknotu olarak öne çıkıyor.

İkinci emisyon kağıt paralar sadece Türkçe Latin harfli olarak tasarlanırken, 1937 ve 1938 yıllarında yeni emisyonun 5, 10, 50 ve 100 liralıkları tedavüle giriyor.

Yorumlar (0)
12
hafif yağmur
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 29 74
2. Fenerbahçe 28 68
3. Samsunspor 30 51
4. Beşiktaş 28 48
5. Eyüpspor 29 47
6. Başakşehir 28 42
7. Göztepe 28 39
8. Gaziantep FK 28 39
9. Kasımpaşa 29 39
10. Antalyaspor 29 39
11. Trabzonspor 28 36
12. Konyaspor 29 34
13. Rizespor 28 34
14. Bodrum FK 29 33
15. Kayserispor 28 33
16. Sivasspor 29 31
17. Alanyaspor 29 31
18. Hatayspor 28 19
19. A.Demirspor 28 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 33 66
2. Karagümrük 33 59
3. Gençlerbirliği 33 57
4. Erzurumspor 33 55
5. Bandırmaspor 33 55
6. İstanbulspor 33 52
7. Keçiörengücü 33 48
8. Boluspor 33 48
9. Iğdır FK 33 48
10. Esenler Erokspor 33 48
11. Ahlatçı Çorum FK 33 48
12. Amed Sportif 33 48
13. Ümraniye 33 47
14. Pendikspor 33 45
15. Sakaryaspor 33 42
16. Ankaragücü 33 38
17. Manisa FK 33 38
18. Şanlıurfaspor 33 37
19. Adanaspor 33 27
20. Yeni Malatyaspor 33 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 31 73
2. Arsenal 31 62
3. Nottingham Forest 31 57
4. Chelsea 31 53
5. Newcastle 30 53
6. M.City 31 52
7. Aston Villa 31 51
8. Fulham 31 48
9. Brighton 31 47
10. Bournemouth 31 45
11. Crystal Palace 30 43
12. Brentford 31 42
13. M. United 31 38
14. Tottenham 31 37
15. Everton 31 35
16. West Ham United 31 35
17. Wolves 31 32
18. Ipswich Town 31 20
19. Leicester City 31 17
20. Southampton 31 10
Takımlar O P
1. Barcelona 30 67
2. Real Madrid 30 63
3. Atletico Madrid 30 60
4. Athletic Bilbao 30 54
5. Villarreal 29 48
6. Real Betis 30 48
7. Celta Vigo 30 43
8. Real Sociedad 30 41
9. Rayo Vallecano 30 40
10. Mallorca 30 40
11. Getafe 30 39
12. Valencia 31 37
13. Sevilla 31 36
14. Osasuna 30 35
15. Girona 30 34
16. Espanyol 29 32
17. Deportivo Alaves 30 30
18. Leganes 30 28
19. Las Palmas 30 26
20. Real Valladolid 30 16