AA, Darphane Müzesi'ndeki Cumhuriyet'in ilk dönemine ait paraları görüntüledi

Anadolu Ajansı, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün Balmumcu'daki binasında yer alan müzede sergilenen Cumhuriyet'in ilk dönemine ait paraları görüntüledi.

Ekonomi 27.10.2023, 11:48 27.10.2023, 16:49

Darphane Müzesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı kapsamında kapılarını Anadolu Ajansına açtı.

Antik Yunan'dan Orta Çağ Avrupası'na, Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e kadar yaklaşık 13 bin eserin bulunduğu müzede, çok kıymetli para, madalya ve nişanlar yer alırken, Atatürk dönemine ait banknotlar da dikkati çekiyor.

1467 yılında kurulan ve önceleri Darphane-i Amire olarak adlandırılan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün müzesinde Atatürk dönemine ait Osmanlıca, Fransızca ve Türkçe yazıların bulunduğu banknotlar, ziyaretçileri, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarına götürüyor.

Cumhuriyet dönemi ilk banknotlar Londra'da basılıyor

Cumhuriyet'in ilk 15 yılına ait kağıt paralar arasında, Fransız matbaa şirketi Thomas De La Ruse Company tarafından 1925'te Londra'da basılarak Ankara'ya gönderilen Osmanlıca ve Fransızca yazılı banknotlar yer alıyor. Bu paralar, Atatürk'ün emriyle basılan ilk banknotlar olarak dikkati çekiyor.

1925 sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen "Mevcut Evrak-ı Nakdiyenin Yenileriyle İstibdaline Dair Kanun" ile basılan Türkiye Cumhuriyeti'nin banknotları arasında 1 lira, 5 lira, 10 lira, 500 lira ve 1000 liralık banknotlar bulunuyor.

Banknotların en üstünde Osmanlıca olarak Türkiye Cumhuriyeti yazarken, Maliye Vekili Mustafa Abdulhalik imzalı bu paralar Ali Sami Boyar tarafından tasarlanan 1. emisyon banknotlar olarak öne çıkıyor.

İlk banknotlar, üzerlerindeki farklı fotoğraflarla dikkati çekiyor

Harf Devrimi öncesi basılan 1. emisyon paralar, üzerlerindeki farklı fotoğraflarla dikkati çekiyor.

1 Türk lirasının ön yüzünde 1. TBMM Binası, Ankara Kalesi ve kara sabanla çift süren bir köylünün fotoğrafı yer alırken, arka yüzünde eski başbakanlık binası bulunuyor.

5 liranın ön yüzünde kurt figürü, arka yüzünde ise Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde bulunan ve 1922 yılında Anadolu Selçuklu sultanlarından I. Alaeddin Keykubad adına Kızılbey tarafından yaptırılan Akköprü yer alıyor.

10 liranın önünde kurt figürü, arkasında Ankara Kalesi'nden bir kare bulunuyor.

100 liranın ön yüzünde Atatürk portresi, arka yüzünde ise Anadolu'dan bir köy resmi kullanılıyor.

500 liranın önünde Sivas Gök Medrese, dış yüzünde ise Sivas'tan genel bir fotoğraf yer alıyor.

Banknotların en büyüğü olan 1000 lirada ise ön yüzünde hilal içerisinde Atatürk portresi, dış yüzünde Sakarya demir yolu hattı bulunuyor.

Para basma yetkisi TCMB'ye geçiyor

Darphane Müzesi'nde 1928 Harf Devrimi sonrasında basılan 2. emisyon kağıt paraların replikaları da yer alıyor. 3 Ekim 1931'de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) kurulmasıyla para basma yetkisi Osmanlı Bankasından TCMB'ye geçiyor.

Merkez Bankasının piyasaya sunduğu ikinci emisyon kağıt paralar sadece Türkçe Latin harfli olarak tasarlanıyor ve 15 Ekim 1937'de piyasaya sürülüyor. Bu tarihte piyasaya sürülen 5 liralık banknot Türkiye Cumhuriyeti'nin Latin harfleriyle basılan ilk kağıt banknotu olarak öne çıkıyor.

İkinci emisyon kağıt paralar sadece Türkçe Latin harfli olarak tasarlanırken, 1937 ve 1938 yıllarında yeni emisyonun 5, 10, 50 ve 100 liralıkları tedavüle giriyor.

Yorumlar (0)
12
hafif yağmur
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 77
2. Fenerbahçe 29 71
3. Samsunspor 30 51
4. Eyüpspor 30 50
5. Beşiktaş 29 48
6. Başakşehir 29 45
7. Gaziantep FK 29 42
8. Konyaspor 31 40
9. Antalyaspor 30 40
10. Trabzonspor 29 39
11. Göztepe 29 39
12. Kasımpaşa 30 39
13. Kayserispor 29 36
14. Bodrum FK 31 34
15. Rizespor 29 34
16. Sivasspor 30 31
17. Alanyaspor 29 31
18. Hatayspor 30 19
19. A.Demirspor 29 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 34 69
2. Karagümrük 34 60
3. Erzurumspor 34 58
4. Gençlerbirliği 34 58
5. Bandırmaspor 34 56
6. İstanbulspor 34 52
7. Keçiörengücü 34 51
8. Ahlatçı Çorum FK 34 51
9. Amed Sportif 34 51
10. Boluspor 34 49
11. Iğdır FK 34 49
12. Esenler Erokspor 34 49
13. Ümraniye 34 47
14. Pendikspor 34 45
15. Sakaryaspor 34 45
16. Manisa FK 35 41
17. Ankaragücü 35 39
18. Şanlıurfaspor 34 37
19. Adanaspor 34 27
20. Yeni Malatyaspor 34 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 32 76
2. Arsenal 32 63
3. Newcastle 32 59
4. Nottingham Forest 32 57
5. M.City 32 55
6. Chelsea 32 54
7. Aston Villa 32 54
8. Bournemouth 32 48
9. Fulham 32 48
10. Brighton 32 48
11. Brentford 32 43
12. Crystal Palace 32 43
13. Everton 32 38
14. M. United 32 38
15. Tottenham 32 37
16. Wolves 32 35
17. West Ham United 32 35
18. Ipswich Town 32 21
19. Leicester City 32 18
20. Southampton 32 10
Takımlar O P
1. Barcelona 31 70
2. Real Madrid 31 66
3. Atletico Madrid 31 63
4. Athletic Bilbao 31 57
5. Villarreal 30 51
6. Real Betis 31 48
7. Celta Vigo 31 43
8. Mallorca 31 43
9. Real Sociedad 31 41
10. Rayo Vallecano 31 40
11. Getafe 32 39
12. Espanyol 31 38
13. Osasuna 31 38
14. Valencia 31 37
15. Sevilla 31 36
16. Girona 31 34
17. Deportivo Alaves 31 30
18. Las Palmas 31 29
19. Leganes 31 28
20. Real Valladolid 31 16