Küresel Yarışta “İmece” Hamlesi

Türkiye’nin uydu teknolojilerinde yurt dışına bağımlılığını azaltacak İMECE Uydusu, ABD’de bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden Türkiye Saati ile 09:48’de uzaya fırlatıldı. Falcon 9 roketinden ayrılan İMECE, 12:29’te 680 kilometre irtifada Güneş’e eş zamanlı yörüngesinde konumlandı.

Türkiye’nin uzaydaki gözü olan İMECE için Ankara’da bulunan TÜBİTAK UZAY’da fırlatma töreni düzenlendi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, video mesajla katıldığı törende “İMECE’yi, Türkiye Yüzyılının habercisi olarak büyük bir gururla uzaya yolcu ettik. İMECE; görüntü çözünürlüğü, haberleşme hızı ve manevra kabiliyeti açısından Türkiye’nin en gelişmiş yer gözlem uydusu olacak.” dedi.

12:29’da İMECE’den ilk sinyal alındı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sosyal medya hesabından bir paylaşım yaparak yeni gelişmeyi duyurdu. Bakan Varank, “İlk sinyal alındı; İMECE yörüngesine yerleşti! Darısı iki hafta içerisinde ilk yüksek çözünürlüklü görüntüyü almaya” derken “Sizce ilk görüntü nereden olsun?” sorusunu yöneltti.

İMECE, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılında uzay yolculuğuna başladı. Tasarım görev ömrü 5 yıl olan İMECE, Dünya’nın herhangi bir yerinden hiç bir kısıtlama olmaksızın metre altı yüksek çözünürlükte uydu görüntüsü çekebilecek. İMECE, hedef teşhis, tespit, doğal afet, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda kullanılacak. Uydu, yörüngedeki testlerin ardından Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilecek.

FALCON 9 İLE UZAY YOLCULUĞU

İMECE’yi yörüngesine taşıyan Falcon 9 roketinin 11 Nisan’da uzaya fırlatılması planlamıştı. Ancak hava muhalefeti nedeniyle operasyon 3 kere ertelendikten sonra 15 Nisan’da gerçekleştirildi.

TÖREN DÜZENLENDİ

İMECE, Türkiye saati ile 09:48’de ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden uzaya fırlatıldı. İMECE için Ankara’da bulunan TÜBİTAK UZAY’da fırlatma töreni düzenlendi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın video mesajla katıldığı törende, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Güler, Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Atilla Gülan, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal yer istasyonunda hazır bulundu. 

ÇOK ÖNEMLİ BİR YETKİNLİK

TÜBİTAK UZAY yerleşkesinde düzenlenen fırlatma töreninde tanıtım filminin ardından uzay üssünde bulunan İMECE Proje Yöneticisi Emir Serdar Aras’a telefon bağlantısı yapıldı. Milli Savunma Bakanı Akar, uzayın, askeri kullanım alanı ve gelecekteki etkisinin farkında olduklarını vurgulayarak "Kara, deniz, hava kuvvetleri dahil diğer kuvvetlerin de uzayın etkisi olduğunun bilincindeyiz. Bu yapacağımız çalışmayla önemli bir yetenek kazanacağız. Ülkemizin, milletimizin ciddi bir kazanımı olacak İMECE ile beraber çok önemli bir yetkinliği kazanacağız." dedi. 

ORDUMUZUN UZAYDAKİ GÖZÜ OLACAK

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank da telefon bağlantısıyla törene katılarak “Ülkemiz adına gurur duyduğumuz günlerden birini yaşıyoruz. Biraz geç oldu ama hamdolsun güç olmadı. Türkiye, kendi yerli ve milli imkanlarıyla ürettiği, kendi mühendislerimizle, teknisyenlerimizle ürettiği, dünyanın herhangi bir noktasından hiçbir kısıt olmayan yüksek çözünürlüklü görüntü alabileceği, kahraman ordumuzun uzaydaki gözleri olacak İMECE uydusunu uzaya fırlattı. Bu daha yürüyüşümüzün ilk zamanları. Bunların çok daha ötesini inşallah TÜBİTAK Uzay'daki arkadaşlarımızla Milli Savunma Bakanlığımızın destekleriyle, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının destekleriyle yapmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

MÜTTEFİKLER İÇİN ÜRETME NOKTASINDAYIZ

TÜBİTAK Başkanı Prof. Mandal da yaptığı açıklamada İMECE’nin en kritik bileşenlerin Türk mühendisler tarafından tasarlandığını, geliştirildiğini ve üretilerek entegre edildiğini vurgulayarak “Bunları yapıyoruz ama bizden bunları talep eden var mı? Evet biz artık Türkiye Cumhuriyetleri olarak burada teklif de verebilen, ihalelere girebilen ve şu anda dost müttefik ülkelere birleşenlerimizi üretme noktasında olan bir ülkeyiz. Bu bizim için önemli bir gurur.” dedi.

GERİ SAYIM

Açıklamalar sonrasında geri sayım başladı ve İMECE’yi taşıyan Falcon 9 roketi, Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden uzaya fırlatıldı. Roketin fırlatma anı, törenin yapıldığı salonda alkışlarla ve büyük bir coşkuyla karşılandı. İMECE’nin fırlatılmasının ardından Cumhurbaşkanı video mesajı yayınlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan video mesajında özetle şunları söyledi:

UZAYA UĞURLADIK: Bugün sizlere müjdeli bir haber daha vermenin bahtiyarlığını yaşıyorum. Deprem afetiyle sarsıldığımız zor bir dönemde, ülkemizin uzay yarışında tarihi bir ana şahitlik ediyoruz. Mühendislerimizin yıllardır gece gündüz üzerinde titizlikle çalıştığı İMECE Yer Gözlem Uydusunu sabahın erken saatlerinde uzaya uğurladık.

VİTES YÜKSELTİYORUZ: Önümüzdeki dönemde jeopolitik rekabetin sadece Dünya’da değil, uzayda da devam edeceği anlaşılıyor. Birçok gelişmiş ülke, kritik ve stratejik önemde gördüğü uzay alanına yatırım yapıyor. Küresel uzay ekonomisinin büyüklüğü; 2009’da 245 milyar dolar iken 2021’de 469 milyar dolara ulaştı. Bu rakamlar günden güne artıyor; Türkiye olarak biz de sürekli vites yükseltiyoruz.

TEKNOFEST GENÇLİĞİ: Son 20 yılda yaptığımız yarımlara ilaveten Milli Uzay Programımızı ilan ederek, adeta hedeflerimize doğru koşmaya başladık. Uzman mühendislerimiz, güçlü sanayi kapasitemiz, sayıları giderek artan filiz şirketlerimiz, yetenekli bilim insanlarımız, ve elbette en büyük güvence kaynağımız olan TEKNOFEST gençliği ile sağlam bir birikime sahibiz.

5 UYDU AKTİF GÖREVDE: Bugüne kadar yörüngeye gönderdiğimiz 8 haberleşme uydumuzdan 3’ü görev süresini başarıyla tamamladı. Diğer 5 haberleşme uydumuz ise aktif olarak ülkemize hizmet ediyor. Bugün de ülkemizin ilk yüksek çözünürlüklü İMECE uydusunu, Türkiye Yüzyılının habercisi olarak büyük bir gururla uzaya yolcu ettik.

KRİTİK UYDU TEKNOLOJİLERİ: İMECE Uydusuyla; bir gözlem uydusu için gereken tüm alt sistemlerin tasarım, üretim, montaj, entegrasyon ve testlerini kendimiz yaptık. Uçuş bilgisayarı ve haberleşme sistemleri gibi kritik uydu teknolojilerini yerli ve milli imkânlarla geliştirdik. İMECE; görüntü çözünürlüğü, haberleşme hızı ve manevra kabiliyeti açısından Türkiye’nin en gelişmiş yer gözlem uydusu olacak.

12:29’DA İLK SİNYALİ GÖNDERDİ

Fırlatmanın ardından geçen yaklaşık 2 saat 40 dakika sonra İMECE’den ilk sinyal alındı. İMECE’nin 12:24’te Falcon 9’dan ayrıldı ve 6 dakika sonra da 12:29’da gönderdiği ilk sinyal, TÜBİTAK UZAY’a ulaştı.

KÜP UYDULAR DA UZAYDA

Bu arada İMECE ile birlikte TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen görüntüleme uydusu AKUP, ASELSAN ve GÜMÜŞ firması iş birliği ile üretilen görüntüleme uydusu KILIÇSAT, PLAN-S firması tarafından üretilen nesnelerin interneti ve görüntüleme uydusu CONNECTA T2.1 küp uyduları da Falcon 9 ile uzaya fırlatıldı.

DÜNYA’NIN HER YERİNDEN GÖRÜNTÜ

680 kilometre irtifada Güneş’e eş zamanlı yörüngede konumlanan İMECE, tasarım görev ömrü olan 5 yıl boyunca; hedef teşhis, tespit, doğal afet, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda Türkiye’ye hizmet verecek.

GEÇMİŞTEN GELECEĞE

Milli imkanlarla geliştirilen yer gözlem uydusu İMECE; BİLSAT, RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından edinilen tecrübe ile donatıldı. Türkiye’de ilk kez üretilen metre altı çözünürlüğe sahip elektro-optik uydu kamerası, TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilerek İMECE'ye entegre edildi. Teknolojik olarak kritik öneme sahip bu kamera sayesinde Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacı yerli kaynaklarla karşılanacak.

UME VE MAM DESTEĞİ

İMECE’de elektro-optik kameranın yanı sıra uçuş bilgisayarı, elektrikli itki, yönelim ve yörünge belirleme, güç ve haberleşme alt sistemleri TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanıp üretildi. İMECE Projesi kapsamında uçuş bilgisayarı yazılımları başta olmak üzere, yönelim ve yörünge yazılımları, analiz yazılımları, yer istasyonu yazılımları da TÜBİTAK UZAY mühendisleri tarafından geliştirildi. İMECE Uydusuna, TÜBİTAK UME manyetometre ve manyetik tork çubuğu ile TÜBİTAK MAM ise sabit güneş paneli ile katkı sağladı.

YAPI TAŞI OLACAK

İMECE Projesinden elde edilen çıktılar, Türkiye’nin gelecekte sahip olacağı yeni uyduların yapı taşını oluşturacak. Bu proje ile sahip olunan kritik uzay teknolojilerinin yanı sıra bu alanında yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi kazanımı da sağlanmış olacak. Proje kapsamında üretilen ekipmanların uzay tarihçesi kazanmasıyla Türkiye katma değeri yüksek sistemleri ihraç etme potansiyeline sahip olacak.

LOJİSTİK OPERASYON

Haziran 2022 tarihinden itibaren ısıl vakum, titreşim, akustik ve elektromanyetik uyumluluk testlerini başarıyla geçen İMECE Uydusu, Şubat ayında Esenboğa Havalimanı’ndan fırlatma üssünün bulunduğu ABD’ye çok ciddi ve hassas bir operasyonla gönderildi.

UZAY TARİHÇESİ KAZANDIRDI

2017 yılında başlayan İMECE projesi, 6 yılda gelecek nesil uydu platformlarına temel oluşturacak önemli kazanımlar elde etti. İMECE’nin göreve başlamasıyla Türkiye, ilk kez metre altı çözünürlüğe sahip kamerasına uzay tarihçesi kazandırmış oldu.

ELEKTRO-OPTİK KAMERA

Türkiye ilk defa yerli ve milli imkanlarla uzay uyumlu elektro-optik kamera tasarladı, geliştirdi ve üretti. Böylece yabancı uydulardan görüntü tedarik eden bir noktadan kendi kamerasını üreten ve hatta ihraç eden bir ülke konumuna geldi.

YERLİ TEKNOLOJİK KOMPONENTLER

İMECE’nin kamerası dışında, elektrikli itki sistemi, güneş algılayıcı, yıldızizler, tepki tekeri, küresel konumlandırma sistemi alıcısı, manyetometre ve manyetik tork çubuğu da ilk defa yerli olarak üretildi. Türkiye, bu sayede sıfırdan bir uydunun aviyonik sistemlerini tasarlayıp üretebilecek kabiliyetleri sahip bir ülke konumuna geldi.

İŞTE İMECE’NİN KÜNYESİ:

AĞIRLIK: Yaklaşık 700 kg
BOYUTLARI: Yaklaşık 2 m x 3,1 m
ÇEKİM KABİLİYETİ: 1000 km uzunluğunda 16,73 km genişliğinde bir alanı tek seferde çekebilme ve 320 Mb/sn brüt veri hızı ile yer istasyonuna çektiği görüntüleri indirme kabiliyeti.
YERLİLİK: Başta elektro-optik kamera olmak üzere uçuş bilgisayarı, elektrikli itki, yönelim ve yörünge belirleme, güç ve haberleşme alt sistemleri, yıldızizler, güneş algılayıcı, tepki tekeri, küresel konumlandırma sistemi alıcısı, manyetometre, 7.3 m çapında antene sahip yer istasyonu.

X bant ve S Bant haberleşme sistemleri ve uçuş bilgisayarı yazılımları başta olmak üzere, yönelim ve yörünge yazılımları, analiz yazılımları, yer istasyonu yazılımları ile şifreli ve güvenli haberleşme.